Ma­la­king ka­wa­lan sa mga ma­ngi­ngis­dang Pi­li­pi­no ang ili­gal na pa­ngi­ngis­da ng mga Chi­ne­se sa so­be­ra­nong te­ri­tor­yo ng Pi­li­pi­nas at ka­la­pit ni­tong mga ka­ra­ga­tan. Sa na­ka­ra­ang anim na de­ka­da, tu­luy-tu­loy nang lu­mi­it ang bi­lang ng mga is­da sa South Chi­na Sea du­lot ng de­ka-de­ka­da nang sob­rang pa­ngi­ngis­da sa lu­gar.

Isa ang South Chi­na Sea sa li­mang na­ngu­ngu­nang pa­ngis­da­an sa buong mun­do. Di­to nag­tat­ra­ba­ho ang ma­hi­git tat­long mil­yon katao bi­lang ma­ngi­ngis­da o mang­ga­ga­wa ng ma­la­la­king bar­ko. Nag­la­la­an ang ka­ra­ga­tan ni­to ng 3,365 kla­se ng is­da. Taun-ta­on, ti­na­ta­yang umaa­bot sa 16.6 mil­yong to­ne­la­da o 12% ng pan­da­ig­di­gang sup­lay ng is­da ang na­ku­ku­ha mu­la ri­to. Ma­yor itong pi­nag­ku­ku­nan ng pro­ti­na ng mil­yun-mil­yong ma­ma­ma­yan sa mga ban­sang na­ka­pa­li­bot di­to.

Sa isang pag-aa­ral noong 2015, si­na­bing bu­mag­sak na nang hang­gang 90% ang dami ng is­da sa ilang ba­ha­gi ng SCS mu­la de­ka­da 1960. Ang mga is­dang ma­ta­ta­as ang ha­la­ga, tu­lad ng tu­na at grou­per, ay ka­ka­un­ti na. Ki­na­kai­la­ngan na ng mga ma­ngi­ngis­da na pu­ma­la­ot nang mas ma­ta­gal at mas ma­la­yo sa ka­ra­ga­tan pa­ra mang­hu­li. Da­hil di­to, tu­luy-tu­loy ang pag­bag­sak ng hu­li ng mga ma­ngi­ngis­dang Pi­li­pi­no mu­la sa ka­ra­ga­tan. Mu­la 2005-2014, bu­mag­sak na ito nang 13.5% at dag­dag pang 4.3% noong 2015-2016.

Dis­ben­ta­he ng mga ma­ngi­gis­dang Pi­li­pi­no ang ka­ni­lang re­la­ti­bong ma­li­li­it na bang­ka, ma­ta­as na gas­tos sa transpor­ta­syon (na mas lu­ma­ki pa du­lot ng TRAIN) at ka­wa­lan ng su­por­ta mu­la sa gub­yer­no. Ka­ba­lik­ta­ran ni­to ang ma­la­la­king sub­sid­yo ng gub­yer­nong Chi­ne­se pa­ra sa la­ngis, sa­hod at ga­mit sa ka­ni­lang ma­ngi­ngis­da. Da­hil di­to, na­ka­kapag­pa­la­ot ang ka­ni­lang mga bar­ko nang mas ma­la­yo at mas ma­ta­gal. Ang Chi­na ang may pi­na­ka­ma­ra­ming bi­lang ng mga sa­sak­yang pan­da­gat (2,500) na na­ka­tu­on sa ma­ta­ga­lan at ma­la­yu­ang pa­ngingis­da.

Dis­ben­ta­he rin ng mga Pi­li­pi­nong ma­ngi­ngis­da ang ka­wa­lan ng se­gu­ri­dad ka­hit sa loob ng eksklu­si­bong so­nang pang-e­ko­nom­ya at mga tra­di­syu­nal na mga pa­ngis­da­an.

Pagbenta ng rekurso

Tinataya ng Center for Environmental Concerns at Ka­li­kasan People’s Network for the Environment na ma­hi­git P773-bil­yong ha­la­ga ng mga re­kur­song mi­ne­ral, pan­da­gat at mga ha­yop na so­be­ra­nong pag-aa­ri ng Pi­li­pi­nas ang ibinenta ni Duterte sa mga dayuhan sa na­karaang tatlong taon. sa na­ka­ra­ang tat­long taon.

Ma­hi­git P99 bil­yon na ang ha­la­ga ng na­si­rang mga ba­hu­ra ng Chi­na sa West Phi­lip­pi­ne Sea (WPS) du­lot ng pa­tu­loy na pag­pa­pat­rul­ya ng mga bar­kong pan­dig­ma ng mga pa­ra­mi­li­tar na Chi­ne­se sa so­be­ra­nong ka­ra­ga­tan ng ban­sa. Dag­dag di­to ang aa­bot sa P150 bil­yon na ha­la­ga ng en­da­nge­red na mga ha­yop at ha­la­man na ili­gal na hi­nu­li o ki­nu­ha at ipi­nus­lit pa­la­bas ng ban­sa.

Ka­pa­lit ng ma­bi­bi­gat na pau­tang pa­ra sa mga pro­yek­tong Ka­li­wa Dam at Chico River Pump Irri­ga­ti­on, na­nga­ko si Du­ter­te na bi­big­yan ang Chi­na ng mga re­kur­song tu­big na nag­ka­ka­ha­la­ga ng P23 bil­yon bi­lang so­be­ra­nong ga­ran­ti­ya kung sa­ka­ling ma­bi­go itong ba­ya­ran nang buo ang utang. Sa ka­buuan, pi­na­ka­ma­la­ki ang na­wa­la sa ban­sa du­lot ng ma­la­wa­kang pag­mi­mi­na ng mga mul­ti­na­syu­nal sa ban­sa. Sa loob ng pa­re­hong pa­na­hon, ma­hi­git P501.4-bil­yong ha­la­ga ng mga mi­ne­ral ang ini­lu­was ng mga ito.