Da­ti nang ba­su­ra ang tu­ring ng reak­syu­nar­yong es­ta­do sa mga over­se­as Fi­li­pi­no wor­ker o OFW. La­lo itong tu­ming­kad sa pa­na­hon ng pan­dem­ya. Noong Hun­yo 16, 14 na Pi­li­pi­nong gus­to nang umu­wi ang pi­ni­gi­lan ng re­hi­meng Du­ter­te na ma­kaa­lis ng Amster­dam, The Net­her­lands da­hil ku­lang ang pa­si­li­dad pang­kwa­ran­ti­na pa­ra sa ka­ni­la sa Pi­li­pi­nas. Ayon sa na­tu­rang mga mig­ran­teng mang­ga­ga­wa, si­na­bi­han si­lang hang­gang 1,000 la­mang na mig­ran­te ka­da araw ang pi­na­pa­ya­gan ni Rodrigo Du­ter­te na umu­wi sa ban­sa.

Ka­bi­lang ang 14 sa mil­yun-mil­yong mig­ran­teng Pi­li­pi­no sa iba’t ibang ba­ha­gi ng mun­do na nag­du­ru­sa nga­yon da­hil sa ka­pa­ba­ya­an ng re­hi­meng Du­ter­te. Sa mga ban­sa sa Asia Pacific, marami sa mga mig­ran­te ay na­sa sek­tor pang­ka­lu­su­gan at ser­bi­syo. Araw-a­raw si­lang na­me­me­lig­ro na ma­ha­wa ng Covid-19. Hin­di lig­tas ma­ging mga ka­sam­ba­hay la­lu­na sa Hong Kong, Macau, Tai­wan at Si­nga­po­re.

Wa­lang kumpre­hen­si­bong prog­ra­ma ang gub­yer­no pa­ra big­yan si­la ng pro­tek­syo­n. Sa Hong Kong, ang mga OFW na ang bu­mi­li ng sa­ri­li ni­lang mga pa­nga­ngai­la­ngang me­di­kal tu­lad ng mga face mask at alko­hol. Sa South Ko­rea, kai­la­ngan pang pi­li­tin ng mga mig­ran­te ang mga Pi­li­pi­nong upi­syal pa­ra ma­ma­ha­gi ng mga face mask. Li­bu-li­bong Pi­li­pi­no rin na nag­tat­ra­ba­ho sa mga bar­ko ang na­ka­ku­long ma­la­pit sa mga pan­ta­lan sa Austra­lia da­hil pi­nag­ba­wa­lan si­lang du­ma­ong. Wa­lang ba­lak ang re­hi­men na big­yan si­la ng lib­reng pag-ek­sa­men o sa­lu­hin ang pagpapa-ospital sa mga nag­ka­ka­sa­kit sa ka­ni­la.

Da­hil sa ka­pa­ba­ya­ang ito, umaa­bot na sa ma­hi­git 6,000 OFW ang na­ha­wa­an ng Covid-19 sa may 51 ban­sa. Ma­hi­git 440 na rin ang na­sa­wi. Sa ba­wat tat­long Pi­li­pi­no na na­ma­ma­tay sa Covid-19 sa loob at la­bas ng ban­sa, isa sa ka­ni­la ay OFW. Pinakamataas ang bilang ng mga namatay sa Middle East, kung saan 4,000 ang nahawang mga OFW. Marami sa ka­nila ang nagma­ma­kaawa na sa mga embahada ng Pilipinas dahil wa­la na silang makain. Sa ibang ba­hagi ng mundo, tat­lo na ang nag­pa­ka­ma­tay da­hil sa des­pe­ra­syon du­lot ng pag­ka­wa­la ng tra­ba­ho.

Wa­la ring ser­yo­song pla­no ang re­hi­meng Du­ter­te sa pag­lu­tas sa dam­bu­ha­lang ka­wa­lan ng tra­ba­ho na idi­nu­lot ng Covid-19 sa mga mig­ran­te. Sa ka­bi­la ng daan-da­ang bil­yong pi­song inu­tang, nag­la­an la­mang si Du­ter­te ng P1.5 bil­yon pa­ra sa mga ma­wa­wa­lan ng tra­ba­ho. Da­hil sa lub­hang ka­pos na bad­yet, ma­bi­lis na na­ta­pos ang pag­bi­bi­gay ng tig-P10,000 ayu­dang pi­nan­syal sa ka­ni­la.

Ma­ra­mi sa mga hu­mi­ngi ng ayu­da ay hin­di na­big­yan da­hil li­mi­ta­do ito sa mga mig­ran­teng na­sa 29 na ban­sa. Hin­di ibi­ni­lang ang mga mig­ran­te sa ma­hi­git 190 iba pang ban­sa at te­ri­tor­yo, na ka­ra­mi­han ay pan­sa­man­ta­la la­mang ang tra­ba­ho, mga trai­nee, es­tud­yan­te, tu­ris­ta at mga mang­ga­ga­wang hin­di do­ku­men­ta­do. Hin­di rin sak­law ng ayu­da ang ini­wan ni­lang mga pa­mil­ya sa Pi­li­pi­nas.

Sa pi­na­li­it na ta­ya ng DOLE, 700,000 hang­gang isang mil­yon ang mga mig­ran­teng ma­wa­wa­lan ng tra­ba­ho nga­yong taon. Pe­ro alin­su­nod sa ta­ya ng Inter­na­tio­nal La­bor Orga­niza­ti­on noong Abril, maaa­ring uma­bot sa 5 mil­yong mig­ran­te ang ma­wa­wa­lan ng tra­ba­ho du­lot ng pan­dem­ya. Ito ay da­hil pi­na­ka­ma­lub­hang ti­na­ma­an ng di­semple­yo ang mga sek­tor ng pag­ka­in at ako­mo­da­syo­n, pagtitingi at who­le­sa­le, pag­ma­ma­nu­pak­tu­ra, at pang-ne­go­syong ser­bi­syo at pa­ma­ma­ha­la. Umaa­bot ng 43% ng lahat ng mig­ran­teng Pilipino ay na­sa mga sek­tor na ito. Sa git­na ng la­hat ng ito, bi­na­lak pa ng re­hi­men na dag­da­gan ng 3% ang si­ni­si­ngil na kontri­bu­syon sa Phil­health ng mga mig­ran­te.