Kabi-kabila ang tanggalan ng daan-daang mga manggagawa sa harap ng pagsasara at pagkalugi ng mga kumpanya bunsod ng krisis na dulot ng halos tatlong buwang lockdown ni Duterte.

Su­nud-su­nod ang mga kum­pan­yang nagpabatid na mag­ta­tang­gal ng mga mang­ga­ga­wa. Ka­bi­lang di­to ang Bank of Phi­lip­pi­ne Islands na nag­sa­bing pi­nag­re­re­ti­ro ni­la ang 1,286 emple­ya­do ni­to na may edad 50 pa­ta­as.

Ba­lak din tang­ga­lin sa Hul­yo ang 1,000 gro­und crew ng Ce­bu Pacific na ine­emple­yo ng 1Avia­ti­on Services Corp, ma­ta­pos tang­ga­lin ang 400 noong Abril. Si­si­pa­in na­man ang 564 mang­ga­ga­wa sa Phi­lip­pi­ne Air­li­nes at Air Asia. Ma­hi­git 400 mang­ga­ga­wa na­man ng Victory Li­ner ang ta­tang­ga­lin. Nag-a­nun­syo rin ang kum­pan­yang Oka­da Ma­ni­la na mag­ta­tang­gal ito ng 1,000 mang­ga­ga­wa.

Sa Davao City, ti­na­ta­yang aa­bot sa 200,000 mang­ga­ga­wa ang ma­ta­tang­gal sa tra­ba­ho da­hil sa pag­sa­sa­ra ng ma­hi­git 10,000 kum­pan­ya.

Pi­na­ka­ma­lub­hang di­semple­yo sa ka­say­sa­yan

Ayon sa De­partment of La­bor and Employ­ment, ma­hi­git 2,000 kum­pan­ya na may ka­buuang 69,000 mang­ga­ga­wa ang pa­ni­mu­lang nai­ta­la na ni­lang nag­sa­ra mu­la noong lockdown.

Sa sar­bey na­man ng Phi­lip­pi­ne Sta­tis­tics Aut­ho­rity (PSA) ni­tong Hun­yo, pu­ma­lo na sa 7.3 ang ka­buuang bi­lang ng wa­lang tra­ba­ho sa ban­sa noong Abril, o 17.7% na tan­tos ng di­semple­yo. Ma­hi­git trip­le ito sa nai­ta­lang 2.4 mil­yong wa­lang tra­ba­ho noong Ene­ro.

Su­ba­lit ayon sa ta­ya ng Ibon Foun­da­ti­on, na­sa 14 mil­yon ang aktwal na bi­lang ng wa­lang ha­nap­bu­hay o 22% ng ka­buuang bi­lang ng pwer­sa sa mang­ga­ga­wa, kung bi­bi­la­ngin ang mga “na­dis­ma­ya na sa pag­ha­ha­nap” at ang mga na­wa­lan ng tra­ba­ho sa pa­na­hon ng lockdown, na hin­di bi­ni­bi­lang ng PSA.

Kung su­su­ma­hin, na­sa 20.4 mil­yon na ang tu­nay na bi­lang nang wa­lang ha­nap­bu­hay at ku­lang ng ha­nap­bu­hay. Pi­na­ka­ma­la­la ito sa ka­say­sa­yan ng Pi­li­pi­nas.

Dag­dag na pa­sa­kit

Sa ha­rap ng tu­mi­tin­ding kri­sis, ini­lu­sot ng re­hi­men ang pag­pa­pa­tu­pad ng dag­dag pang mga pa­ta­ka­rang neo­li­be­ral na hi­git pang pi­pi­ga sa la­kas-pag­ga­wa ng mga mang­ga­ga­wa at ti­ya­kin ang mak­si­mum na tu­bo ng mga ka­pi­ta­lis­ta.

Ini­la­bas ng Department of Labor and Employment ang La­bor Advi­sory 17 noong May 16 pa­ra pa­hin­tu­lu­tan ang mga ka­pi­ta­lis­ta na mag­tang­gal ng mga emple­ya­do, mag­kaltas ng sa­hod at mag­tang­gal ng mga be­ne­pi­syo, mag­ba­was ng oras o araw ng tra­ba­ho, at mag­pa­tu­pad ng iba pang mga por­ma ng plek­sib­leng pag­ga­wa tu­lad ng “work from ho­me” o magtra­ba­ho sa ba­hay kapalit ng ka­la­ha­ti la­mang ng ka­ni­lang sa­hod.

Ba­go ni­to, una nang ini­la­bas ng ka­ga­wa­ran ang De­partment Order 213 noong Ma­yo 7 na nag­sus­pin­de sa mga inspek­syon sa mga pa­ga­wa­an, isa sa mga re­ki­si­to sa lig­tas na pag­bu­bu­kas ng eko­nom­ya. Si­nus­pin­de din ni­to ang mga ak­ti­bi­dad na may kaug­na­yan sa pag-uun­yon na epek­ti­bong su­mi­kil sa ka­ra­pa­tan ng mga mang­ga­ga­wa na mag­paa­bot ng rek­la­mo.

Sa­man­ta­la, naglabas ng pabatid ang Bu­reau of Inter­nal Reve­nue pa­ra obligahin ang mga mang­ga­ga­wang self-em­plo­yed o may ne­go­syong on­line na magrehistro sa ahensya. Ti­na­tayang gagastos ang bawat nego­syan­te ng P2,260 para sa rehis­tra­syon. Sa bisa nito, istriktong sisingi­lin ng 20% buwis ang lahat ng kumikita ng higit P20,833 kada buwan. Ma­ra­ming mang­ga­ga­wa na na­wa­lan ng tra­­ba­ho sa pa­na­hon ng lockdown ang lu­mi­pat sa sek­tor na ito pa­ra ku­mi­ta.