Nagkadakung utang sa ngalan sa pandemya
Gianunsyo sa rehimeng Duterte niadtong Agosto 6 ang plano niining mangutang og dugang P3 trilyon sa mosunod nga tuig. Pagagamiton sa rehimen ang mga pautang aron tapalan ang depisito sa badyet sa nasud. Sama sa milabayng mga tuig, labaw nga kulang ang pondo alang sa mga plano niining gastuhan ug nakatakda nga bayarang utang.
Ang pagautangon katugbang sa 67% sa ginaplanong ₱4.5 trilyong nasudnong badyet alang sa 2021. Buot ipasabot, sa matag 10 pisong pagagastusong reaksyunaryong gubyerno, halos 7 pisos ang maggikan sa utang. Ang planong gastuson sa mosunod nga tuig mas taas og 10% sa ₱4.1 trilyong nasudnong badyet karong tuiga.
Aminado bisan ang mga upisyal sa ekonomiya sa rehimen nga labaw pang modaku ang depisito sa badyet sa umaabot nga mga tuig ilabina nga gidahum ang pag-ubos sa makulekta niining buhis tungod sa nagapadayon nga mga lockdown sa lain-laing bahin sa nasud. Matud nila, gibanabana nga moabot sa ₱1.82 trilyon ang depisito sa tibuok 2020. Kini na ang mamahimong pinakataas sa kasaysayan.
Matud sa estadistika sa rehimen, ₱560.4 bilyon na ang depisito niini sa badyet karong unang katunga sa tuig. Mas taas kini og kapin 13 ka beses sa nataho sa parehong panahon niadtong nangaging tuig. Ang pagsaka sa depisito ang nag-unang resulta sa paghagba sa nakulektang buhis tungod sa malukpanong lockdown nga nagpahunong sa produksyon ug uban pang ekonomikanhong mga aktibidad. Dugang pa niini ang dakung insentiba sa pagbuhis nga gihatag sa rehimen sa mga korporasyon sa panahon sa pandemya. (Basaha ang kalambigit nga artikulo sa Ang Bayan, Hunyo 7.)
Kadungan sa pagtiurok sa kitang buhis, ₱2.29 trilyon na lang ang pagakulektahon sa rehimen karong tuiga, mas ubos og 28% nga una niining gitarget. Niadtong Hulyo, wala pa sa 32% niini ang nakulekta.
Sa gidak-on sa kakulangon sa pondo, ₱1.7 trilyon na ang sagunson nga giutang sa rehimen sa takuban sa “subling pagpasikad sa ekonomiya.” Labaw nga doble kini kumpara sa niaging tuig.
Asa gikan ang pautang?
Matud sa gubyerno, 75% sa pagautangon gikan sa dagway sa mga bono o papeles sa pagpangutang, ug 25% usab ang maggikan sa mga imperyalistang bangko ug institusyong pangpinansya.
Sa milabayng unom ka bulan, nakataho ang rehimen og ₱1.3 trilyong pangsulod nga utang sa porma sa mga bono, ug ₱226-bilyong panggawas nga utang.
Aron magpasikat sa mga langyawng bangko, subli-subli nga nanghinambog si Finance Sec. Carlos Dominguez nga dili bisan kanus-a mohunong sa pagbayad og utang ang Pilipinas atubangan sa pandemya. Sa unang katunga sa tuig, ₱547.3 bilyon ang gibayarang utang sa rehimen samtang gipanggutom ug walay trabaho ang katawhan. Kapin 34% niini ang bayad sa interes.
Aron mapabilin ang taas nga grado sa pagpangutang ug makaagni sa mopalit sa mga bono niini, kanunay nga nangagpas ang reaksyunaryong estado nga magbayad og utang ug magpatuman sa mga neoliberal nga rekomendasyon nga ginapahamtang sa mga tigpautang. Ang maong grado ginahatag sa mga imperyalistang “credit rating agency” sa pagpanguna sa giilang Big Three nga gilangkuban sa S&P Global Ratings (S&P), Moody’sug Fitch Group nga pulos nakabase sa US ug ginadumalaan sa mga teknokrata sa World Bank.