Tukuron ang malapad nga paghiliusa, tapuson ang tiraniya

,

Bag-o nga lebel sang internasyunal nga pagkabantog sa kalainan ang nalab-ot sang rehimeng Duterte. Ginkundenar sining nagligad nga semana sang European Parliament ang linibo nga ekstrahudisyal nga pagpamatay kag iban pa nga seryoso nga paglabag sa tawhanon nga kinamatarung sa ginabansagan nga gera sa droga kag batuk sa mga nagasakdag sa tawhanon nga kinamatarung, mga maki-kapalibutan, unyonista kag mamahayag. Sa wala kaluoy kag brutal nga terorismo sang estado, pagpandambong kag pungsodnon nga pagtraidor, isa na si Duterte sa labing ginakangil-aran nga diktador sa kasaysayan.

Naduso nga maghambal ang internasyunal nga komunidad bangud sa hayagan nga pasistang pagpanalakay sang rehimen batuk sa banwa. Dugang nga tikang sang European Parliament nga nanawagan ini sa European Commission nga suspendihon ang pabor sa baligyaanay nga makuha sang Pilipinas sa European Union (EU). Ginatum-ukan sang boto sang European Parliament ang pagkahamulag sang rehimeng Duterte indi lang sa pumuluyong Pilipino, kundi pati sa internasyunal nga komunidad.

Mainit nga ginsug-alaw sang pumuluyong Pilipino ang resolusyon sang European Parliament, amo man ang mga pahayag sang mga myembro sang Australia, Basque kag mga personahe sa nagkalainlain nga pungsod. Daku nga pagpapagsik ini sa ila pagbato sa paghari sang terorismo sang estado sang rehimeng Duterte. Maayo nga tiyempo sang resolusyon bangud handum sang pumuluyo nga gilayon nga tapuson ang palyado nga sabat sang rehimen sa pandemya, ang walay kabulusgan nga korapsyon, ang madasig nga nagadaku nga utang, pagsingki sang terorismo sang estado kag pagpamigos.

Ginapilit gihapon sang rehimen ang militarista nga pag-atubang sa pandemya nga may pakitang-tawo nga tikang sa ikaayong lawas kag kulang nga ayuda. Wala gihapon sang mass testing kag mahinay ang contact tracing kag napaslawan nga dunganan ang bag-o nga impeksyon. Gani, padayon nga nagadaku ang impeksyon kag ulihi katama ang gubyerno. Sa nagligad nga mga semana, linibo nga mga bag-o nga impeksyon sa kada adlaw ang nagtulod sa kabilugan nga nalatnan sa halos 300,000. Nagakabalaka nga malatnan ang minilyon nga Pilipino, labi na ang mga imol kag nagaginutok sa mga komunidad. Ubos-masarangan nga ginahimo sang di makontrol nga pandemya ang mga pasilidad medikal labi na sa mga prubinsya.

Nagatimbuok ang numero sang nalatnan sa mga mamumugon kag ordinaryo nga empleyado nga kinahanglan magbyahe kag magtrabaho sa mga pabrika kag upisina nga wala sang bastante nga proteksyon. Ginmandu ni Duterte ang paghalog para magbukas ang negosyo pero wala sini ginaobliga ang mga kapitalista nga magtigayon sang mass testing kag magsunod sa mga talaksan sa pangpubliko nga ikaayong lawas. Sa tabon sang pandemya, ginapilit ang mga kontra-imol nga programa nga jeepney phaseout, bisan pa ang mga ini luwas sa Covid-19 kag bisan kulang katama ang pangpubliko nga transportasyon.

Daw gintalikdan sang rehimen ang minilyon nga mga estudyante nga Pilipino kag mga manunudlo sa napaslawan nga paghanda kag pag-areglo sang mga eskwelahan kag pasilidad para luwas nga makatudlo ang mga titser sa atubang sang ila mga estudyante subong kag sa masunod nga tuig. Nagabalibad ini nga magpamati sa saway sa ginatawag nga “blended learning” nga nagabalewala sa kongkreto nga kundisyon sang milyon nga pamilya nga wala sang kwarta para sa mga gadyet o internet.

Wala-hawid ang kampanya sang mga pagpamatay kag pag-abuso sa tawhanon nga kinamatarung bisan sa tunga sang pandemya. Nagsingki ang mahigko nga gera ni Duterte sa sunud-sunod nga mga pagpamatay, pagdukot, tortyur, pag-aresto kag madugayan nga pagkulong sa mga aktibista kag kritiko sang rehimen. Adlaw-adlaw ang malala nga paglabag sa tawhanon nga kinamatarung sa tunga sang kontra-insurhensya kag mga taktika sini sang saywar, okupasyon militar kag pagpanghamlet sang mga komunidad sa kaumhan.

Ginahingalitan ni Duterte kag iya mga kroni ang pandemya agud pasingkion ang burukrata-kapitalista nga pagpamanggad sa mga ginbakal sang gubyerno nga sobra ang patong, kikbak kag suhol. Binilyon ka piso nga pondo pangpubliko ang ginabulsa sang mga daku nga burukrata sa pagbakal sang mga kagamitan medikal kag korapsyon sa Philhealth. Nagapadihut si Duterte nga magbakal sang bakuna halin sa China kag Russia nga posible mangin pinakadaku nga korapsyon sa krisis sa Covid-19.

Kon palatandaan ang hagna nga badyet sa 2021 sang rehimen, maathag nga wala sang katapusan ang pag-antus sang banwa sa idalom sang rehimeng Duterte. Masupog nga kontra-pumuluyo ang badyet sini sa 2021 nga ginauna ang kontra-insurhensya kag pork barrel sangsa ikaayong lawas. Kon may Ᵽ3.16/adlaw ang kada Pilipino para sa ikaayong lawas, may Ᵽ12.3 milyon naman nga pondo paniktik nga pwede gastuhon si Duterte kada adlaw. Wala sang dugang nga pondo para sa edukasyon bisan kinahanglanon gid ang pag-areglo sang mga pangpubliko nga eskwelahan. Sa pihak nga bahin, gindugangan naman sang 2,969% ang badyet sang National Task Force to End Local Communist Armed Conflict (NTF-ELCAC) pakadto sa Ᵽ19.1 bilyon.

Wala katapusan ang pagluad sang rehimen sang kabutigan kag hapaw nga kamatuoran agud tabunan ang kahimtangan sang pungsod. Wala sang basehan, ginhambal sini nga nakalampuwas na ang pungsod sa pinakamalala nga lebel sang pandemya nga Covid-19, samtang walay kapares ang pag-antus sang banwa sa kadakuon sang disempleyo kag kalalaon sang kaimulon. Sa pihak nga bahin, ginpalawig ni Duterte ang “state of calamity” sang isa pa ka tuig agud padayon nga dambungon ang pondo pangpubliko kag isulong ang nagkalainlain nga iskema agud magapabilin sila sa poder.

Dapat gilayon nga tipunon sang pumuluyong Pilipino ang labing madamo nga numero sang mga demokratikong organisasyon, kahublagan, institusyon, ahensya, mga sektor kag sahi sa isa ka pinakamalapad nga prente para patalsikon ang rehimeng Duterte. Sa sini lang magadaku ang tsansa sang mga Pilipino nga batuan ang pandemya, lampasan ang krisis sa ekonomya, tapuson ang terorismo sang estado kag hawanan ang dalan para sa makatarungan kag pangmalawigan nga kalinungan.

Mahimo nga tukuron ang tanan nga klase sang alyansa nga sektoral, multi-sektoral, pang-kampus o pangteritoryo, pormal kag di pormal, agud mangin sentro sang buligay kag koordinasyon sang tanan nga pwersang anti-Duterte. Mahimo nga himuon ang nagkalainlain nga aktibidad para sa pangpulitika kag pangkultura nga pagpahayag sang mga tawo nga may nagkalainlain nga lebel sang kamuklatan. Dapat maghulag man ang mga Pilipino sa luwas sang pungsod agud tipunon ang suporta nga pangkalibutanon kag internasyunal nga aksyon diplomatiko, pangpulitika kag pang-ekonomya batuk sa rehimen.

Dapat magserbi nga taludtod ang pungsodnon-demokratikong pwersa sa malapad nga nagahiliugyong prente kontra-Duterte. Dapat sila mangin pleksible, matinugahon kag mapasensyahon sa pagtipon sang mga tawo kag pagpataas sang ila kamuklatan kag militansya. Kadungan man, dapat indi sila malingkang sa atubang sang intimidasyon kag pagpamahug sang rehimen.

Ang singgit para sa pagbiya o pagpatalsik kay Duterte ang pinakagilayon nga handum sang pumuluyong Pilipino nga nagahandum sang katarungan, pagbalik sang ila mga kinamatarung kag kahilwayan, kag pag-angkon sang gubyerno nga magasabat sa ila kaayuhan kag i-una ang pag-agum sang kalinungan sangsa walay katapusan nga pagpanggera batuk sa banwa

Tukuron ang malapad nga paghiliusa, tapuson ang tiraniya