Si­yam na ka­tu­tu­bong Tu­man­dok na ak­ti­bong tu­mu­tu­tol sa pag­ta­ta­yo ng dam sa ka­ni­lang lu­pang ni­nu­no ang mi­na­sa­ker, at 17 iba pa ang arbitraryong dinakip ng mga ele­men­to ng Cri­mi­nal Inves­ti­ga­ti­on and De­tec­tion Gro­up (CIDG) at 12th IB noong Di­sye­mbre 30, 2020 sa mag­ka­ka­nug­nog na ba­ra­ngay sa hang­ga­nan ng Ta­paz, Ca­piz at Ca­li­nog, Iloi­lo.

Ki­ni­la­la ang mga pi­nas­lang na si­na Roy Gi­gan­to, Ma­rio Agu­ir­re at Rey­nal­do Ka­ti­pu­nan ng Ba­ra­ngay La­hug; Mau­ri­to Diaz, Sr. ng Ba­ra­ngay Taca­yan; Eli­seo Ga­yas, Jr. ng Ba­ra­ngay Agli­nab; Arti­li­to Ka­­ti­pu­nan ng Ba­ra­ngay Acuña; Jo­mar Vi­dal ng Ba­ra­ngay Daan Sur; at Dal­son Ca­ta­min at Ro­lan­do Diaz ng Ba­ra­ngay Na­ya­wan, lahat sa bayan ng Tapaz.

Ang mga bik­ti­ma ay ki­la­lang mga li­der ka­tu­tu­bo at ka­sa­pi ng Tu­man­duk, or­ga­ni­sa­syon ng 17 ko­mu­ni­dad ng Tu­man­dok sa Pa­nay. Ayon sa mga sak­si, pwer­sa­hang pi­na­sok ng mga pa­sis­ta ang ba­hay ng mga bik­ti­ma nang madaling araw, pi­na­la­bas ang mga kaa­nak, at sa­ka pi­nag­ba­ba­ril ang mga biktima. Ilan sa mga bik­ti­ma ay pi­na­tay ha­bang na­tu­tu­log. Ti­nortyur din ba­go pas­la­ngin si­ Gayas.

Uma­bot sa 300 ang nag-o­pe­ra­syong mga pa­sis­ta sa 10 ba­ra­ngay ng Ta­paz, at 200 na­man sa anim na ba­ra­ngay ng Ca­li­nog.

Ma­ta­pos ang kri­men, ma­li­syo­song pi­na­la­bas ni Lt. Col. Gervacio Bal­mace­da ng CIDG Re­gi­on 6 na mga myembro ng Ba­gong Huk­bong Ba­yan (BHB) ang mga bik­ti­ma at pi­nas­lang ma­ta­pos “man­la­ban.” Sa­mu’t sa­ring mga ba­ril at pa­sa­bog ang iti­na­nim ng mga ope­ra­ti­ba sa ba­hay ng mga bik­ti­ma.

Da­hil sa la­gim na si­na­pit ng mga ko­mu­ni­dad, na­tu­lak na lu­mi­kas ang may 500 indibidwal mu­la sa mga baryo. Nagtungo sila sa iba’t ibang sentrong ebakwasyon sa Tapaz at Calinog.

Ma­ta­gal nang pi­na­la­la­bas ng mi­li­tar na may kaug­na­yan ang Tu­man­duk sa Par­ti­do at BHB. La­yon ng pang­gi­gi­pit na su­pi­lin ang ma­ri­ing pag­tu­tol ng mga ka­tu­tu­bo sa iti­na­ta­yong Ja­la­ur Me­ga­dam sa Ca­li­nog at pla­nong Panay Ri­ver Basin Integrated De­ve­lop­ment Project sa Ta­paz at Ja­min­dan. Palalayasin ng mga pro­yektong ito ang puu-puong libong katutubo at ilulubog ang kanilang mga lupa. Ni­la­la­ba­nan din ng mga Tu­man­dok ang pang-aa­gaw ng 3rd ID sa ka­ni­lang ma­hi­git 33,310 ek­tar­yang lu­pa­ing ni­nu­no na gi­na­ga­mit bi­lang re­ser­ba­syong mi­li­tar.