Pondo alang sa Covid-19, tinubdan sa korapsyon
Tinubdan sa korapsyon ang binilyong pisong gigahin sa rehimeng Duterte sa tubag niini sa pandemyang Covid-19. Sa taho sa mga ahensya sa estado niadtong Hunyo 25, gibanabanang mokabat pa sa ₱168.7-bilyong pondo o 25.43% sa kinatibuk-ang ₱665.7 bilyon nga gigahin alang niini ang wala pa nagasto sa lain-laing ahensya sa gubyernong Duterte sukad pa niadtong Marso sa milabayng tuig sa dili mapatin-aw nga mga hinungdan.
Naggikan ang maong pondo sa mga balaod nga Bayanihan 1 (₱393.63 bilyon) ug Bayanihan 2 (₱205.12 bilyon) ug sa gigahing pondo sa mga ahensya sa nasudnong badyet karong 2021 (₱66.97 bilyon).
Pinakadakung bulto sa wala nagamit nga pondo mao ang anaa sa Department of Health (DOH). Sa pondong ₱157.4 bilyon, ₱51.4 bilyon pa lamang ang gigamit sa ahensya alang sa pagpalit sa bakuna, suporta sa mga mamumuo sa panglawas, ug uban pa.
Sa gigahing ₱5.26 bilyon alang sa mga bakuna, ₱1.12 bilyon pa lang ang nagasto sa DOH. Ang ₱9-bilyong pondo usab alang sa special risk allowance sa mga mamumuo sa panglawas niadtong Hunyo 29 lamang girelis gikan sa nasudnong pondo.
Ang ₱16.24 milyon nga alang sa mga mamumuong panglawas sa University of the Philippines-Philippine General Hospital ang wala pa gihapon natandog. Luyo kini sa subli-subli nga pagduso sa sektor sa pagpanguna sa Alliance of Health Workers.
Pagtapos sa Bayanihan 2
Lakip sa mga departamento nga adunay wala nagamit nga pondo ang Department of Social Welfare and Development (DSWD) (₱1.3 bilyon), Department of Public Works and Highways (₱1 bilyon), Department of Agriculture (₱658.3 milyon), Department of the Interior and Local Government (₱580.471 milyon), DOH (₱266.2 milyon), ug Department of Labor and Employment (₱224 milyon.)
Mobalik sa National Treasury ang unsamang pondong wala nagamit ilalum sa gipalungtad nga Bayanihan 2 human ma-expire ang balaod niadtong Hunyo 30. Gibanabanang anaa sa 4.6% o ₱6.5 bilyon sa kinatibuk-ang ₱141.6 bilyon sa gipalungtad nga Bayanihan 2 ang wala nagasto sa lain-laing departamento sa gubyerno.
Gikastigo sa lain-laing personalidad ug grupo ang maong pagpasagad sa rehimen. Matud ni Rep. Edcel Lagman, representante sa prubinsya sa Albay, “seryosong kalapasan” ang pagpasagad ug kapakyas sa rehimen sa pag-atubang sa pandemya sa wala nagamit nga pondo.
Gikundena usab sa Alliance of Concerned Teachers ang Department of Education human nga wala nagamit sa ahensya ang mokabat sa ₱1.7 bilyong pondo nga alang unta sa distance learning. Gigahin ang maong pondo alang sa pag-imprenta sa mga modyul, ayuda sa mga magtutudlo ug uban pa.
Naundang na usab ang programang libreng pabyahe sa rehimen dihang nahuman na ang Bayanihan 2. Atubangan kini sa nagapadayon nga kakulangon sa pangpublikong transportasyon ilabina sa Metro Manila.
Paghimayhimay sa gasto
Matud ni Sen. Sonny Angara, lider sa komite sa pinansya sa Senado, himaymayon niini ang gasto sa matag ahensya sa gubyerno aron masuta ang hinungdan sa langan nga pagpagawas sa mga pondo.
Gikwestyon usab sa Senado niadtong milabayng bulan ang langan nga pagpagawas sa pondo sa DBM luyo sa Anti-Red Tape Authority (Arta) nga gitudlo aron papaspason ang paggulong niini.
Pebrero ug Mayo pa lang niining tuig, nagsumite na og mga resolusyon sa Senado silang Sen. Francis Pangilinan ug Sen. Risa Hontiveros aron kutikutihon ang pagpagawas sa mga pondo. Sa Ubos nga Kapunungan, nagsumite usab og resolusyon ang 37 ka magbabalaod.
Gibutyag usab ni Sen. Manny Pacquiao niadtong Hulyo 3 ang nawalang ₱10.4 bilyong pondo sa Social Amelioration Program (SAP) ilalum sa DSWD. Matud niya, sa gigamit nga aplikasyong Starpay, anaa lamang sa 500,000 ang nakadawat sa SAP sa kinatibuk-ang 1.8 milyong benepisyaryo.
Gawas pa sa DSWD, giakusahan usab sa senador sa korapsyon ang DOH ug Department of Energy. Mipalit kuno ang DOH og mga hapit nang ma-expire nga mga tambal sa regular nga presyo imbes nga mas barato.
“Kung walay maayong pag-akawnt, dili nato mabasol ang katawhan kung nagatoo silang gamiton kini sa administrasyon alang sa umalabot nga eleksyong 2022,” matud kang Bayan Muna Partylist Rep. Carlos Zarate.