Katungod sa panimuyo, pagaligsan sa MCRP
Gipaspasan sa rehimeng Duterte ang konstruksyon sa kontra-katawhang Malolos-Clark Railway Project (MCRP) nga mopalayas sa gibanabanang 1,416 pamilya sa Pampanga, Tarlac ug Bulacan. Ang maong proyekto pagapondohan gamit ang $2.75-bilyong (₱137.5 bilyon) pautang gikan sa Japan International Cooperation Agency ug Asian Development Bank. Sa milabayng 12 ka bulan, gipaspasan ni Sec. Arthur Tugade sa Department of Transportation (DOTr) ang pagpaapruba sa lima ka dakung kontrata nga nagkantidad sa $2.4 bilyon (₱120 bilyon) alang sa konstruksyon sa proyekto luyo sa kadaut sa grabeng krisis sa ekonomiya nga gibunga sa pandemyang Covid-19 sa nasud.
Ang MCRP kabahin sa higanteng proyektong North-South Commuter Railway Project, usa sa mga nag-unang proyektong pang-imprastruktura ilalum sa ambisyosong programang Build, Build, Build sa rehimeng Duterte. Tumong kuno niining isumpay ang sistema sa tren sa nasudnong kabisera sa Central Luzon ug pamub-an ang byahe gikan Bulacan padulong sa Clark, Pampanga. Pagailugon sa proyekto ang 455,000 ektarya sa mga yutang residensyal, agrikultural ug komersyal sa Malolos, Calumpit ug Apalit sa Bulacan; Minalin, Sto. Tomas, San Fernando, Angeles ug Mabalacat sa Pampanga; ug Bamban ug Capas sa Tarlac. Pagalangkubon niini ang 59 ka barangay sa tulo ka prubinsya, kalakhan (40 ka barangay) ang anaa sa Pampanga.
Pinakalapad ang pagakawkawong yuta ug pinakadaghan ang mapalayas nga pamilya sa San Fernando (167,000 ektarya, 823 ka pamilya), Calumpit (61,000 ektarya, 328 ka pamilya) ug Angeles (60,000 ektarya, 197 ka pamilya). Sa kinatibuk-an, mayorya sa mga pamilyang mapalayas (1,173) mga kabus nga walay titulo sa yuta, ug sa ingon mumho lamang ang maangkon nga benepisyo gikan sa rehimen. Usa ka beses lamang silang makadawat og ayudang pinansyal nga ₱15,000 sigon sa gisugyot nga programang rehabilitasyon sa DOTr nga hangtud karon wala pa gihapon miuswag.
Halos katunga (49%) sa mga mapalayas kapin duha ka dekada nang nanimuyo sa apektadong mga lugar, samtang 1/3 usab ang nagsulting usa hangtud napulo ka tuig na silang nanimuyo didto. Dili moubos sa 1,089 ka istruktura ang idemolis aron hatagag dalan ang pagtukod sa riles ug istasyon sa tren. Gibanabang 784 niini ang mga balay, 199 ang istrukturang komersyal, ug 97 ang istrukturang industriyal.
Matud sa inisyal nga pagtuon nga gilunsad mismo sa DOTr ayha sugdan ang proyekto niadto pang 2018, daghan sa mga apektadong pamilya ang nagpadayag og kabalaka kalabot sa programang relokasyon sa rehimen tungod kadaghanan sa gisugyot nga mga erya sa relokasyon layo sa trabaho ug merkado, ospital ug eskwelahan, ug nagpasabot og dugang gasto. Daghan usab sa mga negosyanteng mapalayas ang nabalaka tungod kay mawad-an sila og regular nga mga kliyente, ug sa posibleng kawalay igong espasyo alang sa negosyo sa ilang mga pagabalhinan. Adunay pipila ka taho usab sa kawalay akses sa tubig ug kuryente sa pipila ka mga erya sa relokasyon.