Hustisya para sa mga rebolusyonaryo nga ginpatay
May balatian kag nagapaayo si Pedro Codaste (Ka Gonyong), 72, sang dukuton, ginpaantus kag patyon siya sang mga suldado sang 4th ID. Halin Agosto 2021 pa siya nga nakabulag sa yunit sang Bagong Hukbong Bayan (BHB) kag nagapuyo sa isa ka balay sa Bukidnon para magpaayo sa mga balatian. Gindukot siya upod si Ka Sandro sa tunga sang Enero 19 kag Enero 21. Ginpagwa sang militar nga napatay ang duha sa isa ka inaway sang Enero 21 sa Barangay Kalabugao, Impasug-ong, Bukidnon. Wala sang amo nga inaway nga natabo sa adlaw nga ina.
Ang pagpatay kay Ka Gonyong ulihi lamang sa nagalaba nga maduguon nga listahan sang mga pagpatay sang rehimeng Duterte sa mga konsultant sang National Democratic Front of the Philippines (NDFP) sa sugilanon pangkalinungan kag mga lider rebolusyonaryo.
Operasyong likidasyon
Operasyong likidasyon kag polisiya nga “wala sang igabilanggo” ang mandu ni Duterte sa militar kag pulis batuk sa mga konsultant kag lider rebolusyonaryo, labi na halin 2020.
Halin 2019, indi magnubo sa 20 na ang brutal nga ginpatay sang mga armadong tinawo sang pasistang rehimen. Lakip sa mga biktima sanday Julius Giron (Ka Nars), Jorge Madlos (Ka Oris), Menandro Villanueva (Ka Bok), Antonio Cabanatan (Ka Manlimbasog), Randall Echanis, Eugenia Magpantay (Ka Fiel) kag Agaton Topacio (Ka Boy), Florenda Yap (Ka Osang). Ginpatay man sanday Mario Caraig (Ka Jethro), Dennis Rodinas (Ka Mayen), Leonido Nabong (Ka Charo), Randy Malayao, Alvin Luque (Ka Joaquin), Reynaldo Bocala (Ka Minoy), Fr. Rustico Tan, Kerima Tariman (Ka Ella), Sandra Reyes (Ka Kaye) kag Jhon Niebres Peñaranda (Ka Parts Bagani). Mayorya sang mga kaso nga pagpatay nga ini natabo sang 2020 kag 2021.
Lunsay wala sang inugbato nga ginpatay ang mga biktima. Madamo ang gindukot o iligal nga gindakop kag gintortyur antes ginpatay. Ang iban ginpangluthang sa “pagreyd” sa ginadayunan nila nga balay. Ang iban pa nga biktima sang likidasyon nadakop sa inaway kag sa sitwasyon nga hors de combat (mga tawo nga wala na sang ikasarang magbato) antes dalayon nga ginpatay.
Kadam-an sa mga krimen nga ini hayagan nga ginhimo sang mga unipormado nga suldado kag pulis. Agud tabunan ang krimen, ginapagwa nga ang mga biktima napatay sa mga inaway. Naglubid sang balas ang mga upisyal sang militar kag pulis para pagwaon nga naka-engkwentro o nagbato ang mga biktima. May pila ka biktima nga ginpatay sang mga ahente sang estado. Wala sang ginahimo nga maid-id nga imbestigasyon kag pag-awtopsiya sa mga lawas para hibal-on ang aktwal nga sirkumstansya sang pagkapatay sang mga biktima. Sa madamo nga kaso, hungod nga ginadingot sang AFP kag PNP ang akses sang pamilya kag mga abugado sa impormasyon.
Sa nalista nga 20 biktima sang Ang Bayan, 12 may edad 60 pataas nga lunsay wala sa kahimtangan nga magbato. Ang iban nagapaayo sa ila ginabatyag nga balatian.
Lapas sa CARHRIHL, JASIG kag layi sa gera
Ang mga pagpatay sa konsultant pangkalinungan sang NDFP lapas sa mga kasugtanan nga Joint Agreement on Safety and Immunity Guarantees (JASIG) nga nagagarantiya sa kinamatarung kag kabuhi sang mga tiglawas sa sugilanon pangkalinungan. Lapas man ini sa Comprehensive Agreement on Respect for Human Rights and International Humanitarian Law (CARHRIHL) nga nagasiguro sa kinamatarung kag makatawo nga pagtrato sa mga ara sa “gwa na sang mga inaway.” Lakip diri ang proteksyon sa ila “kabuhi, dignidad, tawhanong kinamatarung, pagpati pulitikal kag ila moral kag pisikal nga integridad.” Subong man, “tanan nga nadulaan sang kahilwayan sa mga kabangdanan may angot sa armadong inaway dapat kabigon nga makatawo” kag nagakadapat nga “ikunsiderar nga hilwayon sa basehan nga makatawo o iban nga makatarungan nga kabangdanan.”
Hugot man nga ginatib-ong sang mga layi sa armadong inaway ang kinamatarung sang mga hors de combat. Sa idalom sang Geneva Conventions sang 1949 kag Dugang nga mga Protocol sini, hugot ang pagdumili nga patyon, sakiton, ipaidalom sa tortyur o anuman nga aksyon nga nagadingot sa dignidad sang mga hors de combat. Sa mga sitwasyong kombat, ang mga pilason o may balatian dapat luwason kag tatapon sang kaaway nga pwersa nga nagauyat sa ila.
Ang wala-pili nga kampanya sang mga pagpatay sang rehimeng US-Duterte kabahin sang tiko sini nga pagpati nga matapna ang rebolusyonaryong hublag kon pagapatyon ang mga rebolusyonaryo. Baliskad sa katuyuan sini, ang dugo sang mga rebolusyonaryong biktima labi lamang nga nagapabakod sa determinasyon sang pumuluyo nga isulong ang paghimakas para sa katarungan kag pagbag-o sang katilingban.