Phil Army Ken PNP: Kaanoman Ket Saan A Salaknibti Umili
Iti panagrambak iti maika-50 nga anibersaryo na, tallo a naballigi nga opensiba ti inpatungpal ti NPA – Mt. Province iti sidong ti Leonardo Pacsi Command (LPC) laban iti nagtipon a puersa ti AFP ken PNP nga agisaysayangkat ti operasyon kombat. Idi Marso 29, hinaras ti NPA dagiti puersa ti PNP-Regional Mobile Force (RMF) iti kabakiran ti Bangnin Proper, Bauko, Mt. Province. Insayangkat da ti maikadua a harassment kadagiti met laeng tropa ti PNP ken dagiti simmuporta kadakuada a puersa ti 54th IB Phil Army idi Marso 31 iti parehas a paset ti Bauko. Ken ti maikatlo, idi Abril 2 ket inambus dagiti Nalabbaga a mannakigubat ti nagtipon met laeng a puersa ti 54th IBPA ken PNP-Special Action Force (SAF) iti beddeng ti kabanbantayan ti Bauko ken Tadian. Iti kabuklan, nagsagaba ti 54th IBPA iti kaswalti a 1 a killed-in-action (KIA) ken 3 a wounded-in-action (WIA) ken 2 a KIA ken 9 a WI iti PNP-RMF ken PNP-SAF ti Cordillera.
Ti serye ti addang-pannusa ket inpatungpal ti LPC iti Phil Army ken PNP tapno maikkan hustisya ti naranggas a panangipatungpal da iti kontra-umili ken manangallilaw a patakaran ti DENR ken Rehimen US-Duterte iti panangsalaknib ti aglawlaw, babaen ti puersado a panangipasardeng iti babassit ken kasapulan a panagragadi ken panangipaserra kadagiti usok ti umili ti Mt. Province ken Cordillera. Kabaliktad iti ilaslastog ti PNP ken Phil Army nga isaysayangkat da dagitoy nga operasyon militar tapno salakniban dagiti umili laban iti panag-atake ti NPA, aglablabes a panaglabsing dagiti pasista a tropa kadagiti demokratiko a karbengan ken iti bukod a pangngeddeng ti umili nga Igorot ti mapaspasamak. Dagiti umili a nailian a minorya ti Cordillera a manipud pay punganay ket mangay-aywan kadagiti kabakiran ken ansestral a dagdaga da ti addaan karbengan a mangayo para iti inaldaw-aldaw a kasapulan da ken para iti panagipatakder iti balbalay ken napapateg nga istruktura kadagiti komunidad. Ti panagusok ket maysa met laeng a nainsigudan a pagbiagan dagiti umili nga Igorot tapno mapunuan ti palalo nga agkurkurang a sapul da manipud iti panagsukay ti nakabasbassit a daga, ken tapno makalung-aw manipud iti palalo a panagbaybay-a ti reaksyunaryo a gobyerno iti panangipaay ti basaran a serbisyo sosyal kadakuada.
Manipud idi inpatungpal ti DENR daytoy a naranggas a patakaran, agsagsagaba dagiti umili a babassit a ragadero ken minero iti Cordillera iti tuloy-tuloy ken kumarkaro a militarisasyon kadagiti komunidad ken ansestral a teritoryo, panaglipit, pammutbuteng, pangbomba kadagiti usok, panagkikil ken panagkumpiska kadagiti chainsaw ken tabla da. Kabayatanna, dagiti dadakkel a logger ket palpalusoten ti DENR kasta met dagiti dadakkel a minasan ken proyekto a hydropower ket mapalpalubosan. Agtultuloy ken nasaknap a mangdaddadael dagitoy iti aglawlaw ken pagbiagan ti umili ken mangrabrabsut iti ansestral a daga da. Ngarud, ti presensiya ti AFP ken PNP iti kaaw-awayan ken dagiti operasyon militar nga isaysayangkat da, ket saan a para iti seguridad, talinaay ken urnos kadagiti komunidad, nu di ket tapno salakniban dagiti dadakkel a negosyo a minasan, logging ken proyekto a hydropower a manggamgamrud kadagiti ansestral a dagdaga dagiti nailian a minorya iti rehiyon.
Gapu iti pagtaktakderan ken addangen ti NPA a pudno a mangsalsalaknib iti karbengan ken interes da, nairut ken patuloy a sapsappuyoten daytoy ti umili ti Mt. Province, iti Cordillera ken amin a maidaddadanes nga umili a Pilipino. Naballigi a naisayangkat ti NPA dagiti addang-pannusa iti AFP ken PNP gapu ta nairut a supsuportaran daytoy ti umili. Daytoy ti pammaneknek a kaanoman ket saan a maparmek ti kabusor ti NPA. Labes pay iti 50 a tawen, patuloy nga agballigi daytoy iti panangilaban iti karbengan, bukod a pangngeddeng ken demokrasya ti nailian a minorya ti Cordillera ken wayawaya ti umili a Pilipino. Isu nga iti panangrambak iti maika-50 anibersaryo na, nairut ken naragsak a kadwa ti NPA ti umili iti Mt. Province ken Cordillera.