SONA ni Duterte nagapakita sang pagsarurot sa ekonomiya kag nagatalum nga banggianay sa tunga sang naghahari nga sahi
Sa mga nagliligad nga promisa kag sa subong nga ikatatlo nga SONA ni Duterte wala sang signipikante nga pagbag-o nga nagasabat sa sandigan nga interes sang malapad nga masa. Wala nag patok sa takilya ang zarzuela nga pasundayag ni Dutere para lingawon ang pumuluyo sa tuyo nga hinabunan ang matuod nga miserable nga kahimtangan sang pumuluyong Pilipino.
Ang matuod nga kahimtangan sang pumuluyo:
1. Ang pederalismo kag ang Bangsamoro Organic Law mga padugi lang ni Duterte para mapatalang ang pumuluyo sa iya mga pasalig nga may kauswagan kag pagbag-o kung ini mapatuman. Ini kabutigan kag indi matuod nga mag resign si Duterte kung matigayon ang handum niya nga pederalismo sa likod sini amo ang hugot niya nga pag-uyat sang poder pakadto sa iya diktadurya. Ginapwesto niya ang iya mga alipures para konsolidahon ang iya gahum sa Korte Suprema, Kongreso kag Senado agud mapasiguro nga maprotektahan ang iya ginaanay nga estado. Ginbutang sa pwesto ang mga berdugong heneral sa DILG, DND, DENR, NSA kag iban pa nga mga ahensya sang gobyerno.
2. Nangin dugang nga palas-anon sa kapigaduhon ang Tax Reform for Acceleration and Inclusion (TRAIN) Law package 1 kag ang ginapadali nga pagpasar sang TRAIN Law package 2 para sa pagtipon sang daku nga pundo sa kurapsyon. Samtang gina-abswelto kag ginapanubuan ang balayran nga buhis sa mga corporate, multi-national nga kompanya kag kapitalista, apang ang masang pigos ginapapas-an sang daku nga bahin sa balayran nga buhis.
3.Indi man desaysibo nga tapuson ang kontraktwalisasyon. Klaro nga ang pagpirma niya sang executive order No. 51 agud dulaon ang kontraktwalisasyon isa lang ka pagpang-into nga bisan siya mismo nagaako nga kulang pa ini ang iya ginahimo para sa interes sang mga mamumugon. Nagapakitluoy man sa representante sang iya agalon nga mga kapitalista kag mga agalon may duta nga yara sa Kongreso, nga amo na kuno ang makasolbar sa problema sang kontraktwalisasyon. Sa Negros ang masobra 300,000 ka sugar workers madugay na nga nagaid sa kontraktwalisasyon nga nagabaton sa manubo nga sweldo, kulang benipisyo kag halos pugaon na nila ang ila kusog para sa daku nga ganansya sang mga dalagku nga kumprador-burgesya kag agalon-mayduta.
4. Wala man namitlang sa SONA ni Duterte ang halambalanon sa matuod nga reporma sa duta. Sa sektor sang agrikultura wala sang matuod-tuod nga suporta halin sa gobyerno para sa mga mangunguma kag grabe nga pagtaas sang presyo sang bugas. Magabaha ang importasyon sang bugas sa Pilipinas paagi sa pagpauntat sang quantitative restrictions kag pagbulos sang rice tariffication nga magawasak sa mga mangunguma sa bilog punsod. Ginapadali man nga ipasar ang National Land Use Act agud buksan ang ganhaan para sa dumuluong kapitalista para sa kapritso sa malapad nga plantasyon sa agri-business, real estate kag eco-tourism. Subong man ang todo largada sang liberalisasyon sa industriya sang kalamay nga ang maapektuhan mga mangunguma, small planters sa Negros paagi sa manubo nga presyo sang kalamay, daku nga galastuhan sa inputs sa panguma kag rekonsentrasyon sang duta pakadto sa mga dalagku Agalon-Mayduta sa idalum sang block-farming nga eskima sang Sugarcane Road Map 2020.
5. Sa mga tikal ni Duterte nga nagapakita sang iya kahangawa sa pag-amlig sa naturalisa baliskad ini sa kamatuoran, kun tan-awon wala sang nahimo nga tikang para untaton ang makahalit nga pagmina. Sa Isla sang Negros halos 358,871 ka ektarya ang sakupon kag pagasakupon sang mina nga nagabug-os sang 26.92% sang kadutaan sa Negros. Luwas sang pagkawasak sang dunang manggad amo man ang lapnagon nga pagpang-agaw sang duta sa mga mangunguma kag Indigenous Peoples kadungan ang pagsingki sang militarisasyon sa kaumhan agud tapnaon ang paghimakas sang pumuluyo.
6. Wala man namitlang ni Duterte ang iya panindugan sa peace talks sa tunga sang GRP-NDFP. Indi man niya pwede ipabugal ang iya bistado na nga matiplangon nga panindugan kag iya mga tikang pagsabotahe sa peace talks agud hatagan ligwa ang iya lunsay mapang-gyera nga kasolbaran sa ugat sang gyera sibil sa Pilipinas. Ang pagtalikod ni Duterte sa peace talks nga magasentro sa halambalanon sa Comprehensive Agreement on Social and Economic Reforms nagapakita nga wala sang interes si Duterte nga makaabot sang kasugtanan ang duha ka partido ukon habig sa mga reporma nga direkta nga maka-benipisyo ang masang anakbalhas paagi sa matuod nga reporma sa duta kag pungsudnon nga industriyalisasyon nga amo man ang ginaduso sa NDFP kag ginhandum sang malapad nga pumuluyo. Ang lunsay tinguha ni Duterte sa peace talks amo man lang pagpasurender sa mga rebolusyonaryong pwersa sang CPP-NPA-NDF kag indi ang pagresolbar sa sosyal nga inhustisya nga ugat sa gyera sibil sa pungsod halin pa sang nagligad kag hasta subong.
7. Ang iya pagka-utok pulbora kag wala sang pagtahud sa tawhanon nga kinamatarung gin manipestar sa iya pagpabugal sa mga kadalag-an sa war on drugs kag sa iya pahayag batok sa mga human rights advocates nga “Your concern is human rights, mine is human lives”. Ginatorse niya ang kamatuoran nga ang matuod nga balor sa kabuhi sa tawo amo man ang pagrespeto sa unibersal nga tawhanon nga kinamatarung sa patag sang pang-ekonomiya nga kinamatarung, sibil kag pulitikal nga kinamatarung, kultura nga pagtuluhuan. Ang pagkawat sang tawhanon nga kinamatarung amo man ang pag-utas sa kabuhi sang tawo. Gindayaw man ni Duterte ang iya gyera kontra droga nga naka-utas na sa malapit sa 20,000 na kabuhi sang mga pigado nga pumuluyo.
Halos nalapawan na ni Duterte ang rekord sa maduguon nga krimen sa malapad nga pumuluyo sang anay diktador Marcos, Gloria Macapagal Arroyo kag iban pa nga presidente nga nag-agi. Sa tuyo nga tapnaon kag pahipuson ang paghimakas sang pumuluyo wala puas ang pagpamatay sa mga lider masa, aktibista kag ginakabig nga kaaway sang estado kag malisyoso nga ginapatupatuan nga mga NPA. Halos kada simana may ginapamatay kag indi malipat ang Negrosanon sa halos 27 na ka mga lider aktibista, supporters kag kaalyado sang mga progresibo nga grupo ang ginkuhaan sang kabuhi sang sini nga pasistang rehimen. Despirado nga ginbutang sa listahan sang terrorist proscription sang Department of Justice sa idalum sang Human Security Act ang mga kritiko kag oposisyon sang US-Duterte nga rehimen kag mangin target sa mga uhaw sa dugo nga mga pwersa sa pang-seguridad sang gobyerno ni Duterte. Ini kabahin sa ila intimidasyon nga tapnaon ang mga lehitimo nga nagahimakas para sa demokrasya kag pungsudnon nga soberenya.
8. Ang iya pahayag sa peke nga kampanya batuk sa korapsyon sa burukrasya nga mismo gina representahan sang Duterte nga rehimen ang naga bomerang man sa iya bilang wala kabulosgan nga linta nga nagasuyop sa daku nga pundo sang gobyerno. Makahuluya man sa bug-os kalibutan ang natabu nga ilinaway kag inagaway sang poder sang mga dalagku kumprador burges-agalon may duta sa sulod sang kongreso para sa ila wala kabulusgan nga interes.
Ang paghimbon sang Duterte-Marcos-Arroyo ginakangil-aran sang pumuluyong Pilipino, nagapakita lang nga nagatalum ang banggianay sa tunga sa nagahari nga sahi para konsolidahon ang ila paghari samtang ang malapad nga pumuluyo naga-hiliusa para pabagsakon ang ini nga inutil, kurap kag pasistang diktadura nga rehimeng US-Duterte.
Ang naga-indakal nga krisis sa ekonomiya nga nagatagos sa pulitikal nga krisis kag pagkaagnas sa paghari sang US-Duterte nga rehimen nagabun-ag sang paborable nga kondisyon para mas labi pa nga isulong ang demokratiko nga rebolusyon sang pumuluyo kag pag-ibwal sang heganteng kusog sang malapad nga masa para patalsikon ang ini nga rehimen ni Duterte.