Pagbansiwag sa mga dinastiya sa bag-ong gubyerno
Human ang reaksyunaryong eleksyon niadtong Mayo 9, nadugangan ang ihap sa mga dinastiya ug magkapamilya nga nakabaton og pwesto gikan sa ang-ang prubinsya hangtud nasudnon. Dili kini katingalahan tungod kay mayorya sa mga kandidatong nanangbangi naggikan sa magkaribal nga dinastiya. Daghan sa mga “midaug” midapig sa Marcos-Duterte tandem, o kaha, mga nagpakaaron-ingnong nyutral, ug adunay kontrol sa mga nasudnon ug lokal nga upisyal sa Commission on Elections.
Gikan sa pinakataas, pinakadaghan ang kaliwat sa mga Marcos-Romualdez. Gikan kang Ferdinand Jr. isip pinakataas nga upisyal sa nasud, pito pa sa ilang kaliwat ang molingkod sa pwesto sa mosunod nga mga tuig. Kini mao silang Sandro Marcos, anak ni Marcos Jr., representante sa unang distrito sa Ilocos Norte; Matthew Marcos Manotoc, anak ni Imee Marcos, gubernador sa Ilocos Norte; ug Cecilia Araneta Marcos isip bise-gubernador. Dugang sila kang Imee Marcos nga nakalingkod isip senador.
Tulo ka Romualdez ang midaug sa Leyte, lakip si Martin Romualdez isip kongresista, iyang asawa isip representante sa Tingog Partylist ug ig-agaw nga si Alfred isip meyor sa Tacloban City. Karon pa lamang, kusog na ang hungihong nga molingkod isip Speaker of the House si Martin Romualdez.
Samtang, tulo ka anak ni Rodrigo Duterte ang nakaangkon og pwesto—si Sara isip bise-presidente, ug ang duha niyang igsuon isip meyor ug representante sa unang distrito sa Davao City.
Sa Senado, unum sa 24 ka pwesto ang naangkon sa mga pulitiko gikan sa tulo ka “dagkung” dinastiya. Lakip kanila ang mag-inahang Cynthia ug Mark Villar gikan sa usa sa pinakagipaborang pamilyang burukrata-kapitalista ilalum sa rehimeng Duterte.
Gawas kanila, molingkod usab pagkasenador ang igsuon ni Pia Cayetano nga si Alan Peter. Nakasulod usab ang managsuong JV Ejercito ug Jinggoy Estrada, parehong anak ni Joseph Estrada.
Pagdomina sa pusisyon sa lokal nga pulitika
Gikan Luzon hangtud Mindanao, nagdominar ang karaang mga dinastiyang deka-dekadang nagharihari sa tagsa nilang langkub.
Sa Maguindanao, padayon nga naghari ang mga Ampatuan, luyo sa hukum batok sa ilang lider nga si Datu Andal Ampatuan, Sr., kauban sa iyang mga igsuon, sa kaso sa pagmasaker sa 58 ka tawo, diin 32 ang gikan sa midya, sa lungsod sa Shariff Aguak niadtong Nobyembre 2009. Sa 39 nga may apelyidong Ampatuan nga midagan, 29 ang “midaug.” Unum isip meyor, lima isip bise-meyor ug 18 isip mga konsehal sa mga lungsod nga gitawag og “Imperyo sa mga Ampatuan.”
Sa Metro Manila, mga pamilyar nga nawong ug apelyido ang natuboy sa pusisyon. Sa 16 ka syudad ug usa ka munisipyo dinhi, walo sa mga alkalde naggikan sa iladong dinastiya sa pulitika.
Sa Masbate, lima ka myembro sa pamilyang Kho ang nakasakmit sa tanang tag-as nga pusisyon (gubernador, bise-gubernador ug representante sa tulo ka distrito.)
Sa Camarines Sur, ang mga Villafuerte nga adunay tulo ka pwesto ang naghari. Sa Albay, nagdomina ang mga Rosal (duha ka pwesto) ug Salceda (lima ka pwesto). Sa Catanduanes, tulo ka managsuong Chua ang midaug isip gubernador, bise gubernador ug meyor. Mag-asawang Hamor ang midaug nga meyor ug bise sa Sorsogon City. Duha ka Escudero sa Sorsogon, si Chiz isip senador ug igsuon niyang si Dette isip kongresista ang dungan nga molingkod sa gubyerno.
Sa Cavite, midaug ang mga pamilyang Barzaga, Remulla ug Revilla. Nakalingkod sa senado si Ramon “Bong” Revilla.
Sa Ilocos Sur, labaw pang napahugot sa pamilyang Singson ang kontrol sa gahum. Upat sa ilang pamilya ang molingkod isip gubernador, bise-gubernador ug representante sa duha ka distrito sa prubinsya. Sa Abra, nagdomina ang tandem sa mag-amahang Dominic Valera ug Joy Bernos isip gubernador ug bise-gubernador. Ang ilang paryente nga mga Bernos nakakuha og tulo pa ka pusisyon. Sa Apayao, nagpabilin ang paghari sa pamilyang Bulut human nilang makuha ang upat ka pwesto.
Sa Lanao del Sur, tulo ka tag-as nga pwesto ang nakuha sa pamilyang Alonto-Adiong. Sa isla sa Camiguin, nagpabiling monopolyo sa pamilyang Romualdo ang lokal nga pulitika human upat sa pinakatag-as nga pwesto sa lokal nga gubyerno ang ilang naangkon.
Sa taho niadtong 2019, mikabat sa 163 ka pamilya sa pulitika ang nakalingkod sa pwesto. Karong 2022, dili layong mas daghan ang mga dinastiya.