Organisado nga pag-alsa, nagaarangkada sa bilog nga kalibutan

,
Ang artikulo nga ini may salhin sa PilipinoEnglish

Magamo ang bilog nga kalibutan sa atubang sang nagagrabe nga pangkalibutanon nga kapitalistang krisis nga nagapaantus sa masang anakbalhas. Dulot sini, wala-tuo ang mga higante nga protesta sang mga unyon kag demokratikong organisasyon para sa dugang-sweldo, pagpanubo sa presyo sang langis kag mga kinamatarung pang-ekonomya kag kaayuhan sa bilog nga kalibutan.

Paro Nacional sa Latin America

Madinalag-on ang 18-adlaw nga Paro Nacional (pungsodnon nga welga) nga ginlunsar sang Confederación de Nacionalidades Indígenas del Ecuador (Conaie), pederasyon sang mga grupo nga tumandok nga Ecuadorian. Nagtapos ang welga sang Hunyo 30 pagkatapos nga sabton sang gubyerno ni Guillermo Lazo ang 10-punto nga demanda sang grupo.

Lakip diri ang pagpanubo sa presyo sang langis sang 15 sentimo, pagkontrol sa presyo sang basehan nga mga balaklon, pagdeklarar sang emergency sa sektor sang ikaayong lawas para padasigon ang pagsuplay sang mga bulong, ayuda para sa mga imol nga pamilya, subsidyo sa produksyon kag pagpanubo sa interes sa utang sang mga mangunguma, kag iban pa.

Halin Hunyo 13, linibo nga tumandok kag iban nga mga sektor ang nagbaha sa mga kalsada para punggan ang pag-agi sang mga salakyan kag tawo. Ginparalisa nila ang masobra 20 mayor nga mga dalan. Sa kasagsagan sang mga protesta, narekord sang mga grupo sa tawhanong kinamatarung ang naglab-ot sa anum nga napatay, 300 pilason kag iligal nga pag-aresto sa serye sang mga pagbungkag sang mga pulis.

Paro Nacional man ang ginalunsar sang mga unyon kag organisasyong masa sa Uruguay umpisa ikaduha nga semana sang Hunyo.

Sunud-sunod nga naglunsar sang mga paghulag ang mga sektoral nga organisasyon batuk sa pagkaltas sa badyet sa serbisyo sosyal. Sang Hunyo 9, nagwelga ang unyon sang mga mamumugon sa industriya sang salsalon kag gatas. Ginsundan sila sang mga titser kag pamatan-on sang Hunyo 15 para batuan ang kaltas-badyet sa sektor sang edukasyon.

Masunod nga adlaw, nagwelga ang mga empleyado sang gubyerno. Sang Hunyo 29, nagwelga ang mga mamumugon sa konstruksyon kag nagsunod ang mga mamumugon pangdagat sang Hulyo 5. Duso nila ang seguridad sa trabaho, pabalay, kolektibo nga pagpakignegosasyon kag iban pa.

Sa Panama, ginlunsar sang mga unyon kag mga malapad nga alyansa ang pungsodnon nga welga halin Hulyo 1 batuk sa siling nila “mga polisiya nga neoliberal nga labing naglala sa idalom sang pandemya.” Gin-atubang nila ang mapintas nga sabat sang estado kag ginbarikadahan ang mga mayor nga kalsada kag nagmartsa sa mga daku nga syudad.

Lakip sa ila mga ginduso ang pagpanubo sa presyo sang langis, mga basehan nga balaklon kag bulong kag dugang nga suhol kag sweldo. Panawagan man nila ang pagtapna sa korapsyon, pag-areglo sang mga eskwelahan, pagpalayas sa apat nga base militar sang US sa pungsod kag pagsuporta sa mga pungsodnon nga minorya.

Mga welga sang mamumugon

Naglab-ot sa 80,000 katawo ang nagpasakup sa welga nga ginlunsar sa Belgium sang Hunyo 20. Ginaduso nila ang pagsabat sang gubyerno sa nagatinaas nga presyo kag balor sang pagpangabuhi. Singgit sang mga raliyista ang panawagan nga “More respect, higher wages” (Dugang nga respeto, pataason ang sweldo) kag “End excise duty” (Kuhaon ang buhis sa mga produkto). Naparalisa sang protesta ang lokal nga transportasyon lakip ang operasyon sang hulugpaan sa Brussels.

Sa South Korea, indi magnubo sa 50,000 ang nagmartsa sa syudad sang Seoul sang Hulyo 2 para ipanawagan ang pagpauswag sa kahimtangan sang mga mamumugon. Ginpamunuan ang protesta sang grupo nga Korean Confederation of Trade Unions. Ini ang una nga daku nga protesta nga ginlunsar sa pungsod sa idalom sang bag-o nga gubyerno ni Pres. Yoon Suk-yeol.

Sa France, nagwelga sang Hulyo 1 ang linibo nga mamumugon sa transportasyon para iduso ang dugang-sweldo sa atubang sang makapiliang nga implasyon. Sa isa ka hulugpaan, natigayon nga temporaryo nga paralisahon ang 17% nga mga byahe. Ini man ang una nga adlaw sang lokal nga panahon sang bakasyon sa pungsod.

Sa United Kingdom, duha ka beses nga naparalisa sang mga mamumugon ang sistema sang tren sa Britain. Naghimo sang welga ang National Union of Rail, Maritime and Transport Workers nga sakup ang 14 nga sistema sang riles sang Hunyo 16 kag 23. Ginpasakupan ini sang 40,000 mamumugon kag ginasiling nga pinakadaku sa nagligad nga tatlo ka dekada.

Sa South Africa, nagwelga sang Hunyo 20 ang 4,000 kontraktwal nga myembro sang National Union of Metalworkers of South Africa batuk sa tatlo ka ahensya sang pagtrabaho nga nagasuplay sang mga minero sa Impala Platinum Holdings Limited. Ginaduso nila ang ila regularisasyon sa kumpanya sa mina, dugang sa sweldo nga siling nila tuman kalayo sa ginahatag sa mga regular nga mamumugon kag pagkilala sa ila unyon. Ang Impala Platinum ang ikaduha nga pinakadaku nga minahan sang platinum sa bilog nga kalibutan.

Organisado nga pag-alsa, nagaarangkada sa bilog nga kalibutan