Dumdumon ang epikong pagsukol sa katawhan sa balaod militar

,
Kini nga artikulo adunay hubad sa English

Karong bulan sa Setyembre, nakigduyog ang Partido Komunista ng Pilipinas (PKP) sa katawhang Pilipino sa pagtimaan sa ilang epikong demokratikong pagsukol batok sa diktadurya sa balaod militar ni Ferdinand Marcos Sr sa 1972–1986.

Niining bulana, ginapasidunggan sa Partido ang tanang bayani ug martir sa mga demokratikong pakigbisog sa masa batok sa diktaduryang US-Marcos lakip na ang mga lider ug kadre sa Partido nga lig-ong nagdala sa sulo sa pagsukol aron magsilbing banwag ilabina sa ngitngit nga mga kapanahunan ubos sa malupigon ug teroristang rehimeng Marcos I. Lakip sila sa mga nag-antus sa kabangis sa diktadurya ug nahimong target sa labing bangis nga porma sa terorismo sa estado.

Saludo usab ang Partido sa tanang beteranong manggugubat nga miduyog sa pagbatok sa diktaduryang Marcos I. Daghan kanila ang nagpabiling militante ug mibarog batok sa padayong paghari sa terorismo, pulitikanhong pagpanumpo ug pasistang pagpanglingla ubos sa rehimeng Marcos II.

Ang Partido, Bagong Hukbong Bayan ug ang mga tago nga organisasyong masa nga kaalyado sa National Democratic Front nagsilbing lig-ong uyok sa pagsukol sa katawhang Pilipino batok sa bangus nga rehimen. Gipangulohan nila ang katawhang Pilipino sa paglunsad sa tanang porma sa pagsukol sa diktaduryang Marcos I. Ilang napamatud-an nga husto ang islogan nga “gubat sa katawhan batok sa balaod militar” nga gisinggit sa lapad nga masa bisan sa wala pa gituman ni Marcos ang iyang mga hulga nga ipahamtang ang pagharing militar.

Atubangan sa kaylap nga pag-aresto, tortyur, pagpamatay, masaker ug dayag nga pagsumpo sa tanang demokratikong katungod, gitukmod ni Marcos Sr ang katawhang Pilipino ngadto sa dalan sa armadong pagsukol ug pagsalmot sa gerilyang pakiggubat sa kabanikanhan. Ang BHB nagsilbing pinakalig-ong hinagiban sa katawhang Pilipino batok sa diktaduryang US-Marcos nga nagpahamtang og bug-at nga hampak batok sa mga armadong haligi sa diktadurya.

Ang Partido ug ang nasudnon demokratikong pwersa mao ang pinakapursigido sa pagpukaw, pag-organisa ug pagpalihok sa katawhang Pilipino batok sa diktaduryang US-Marcos. Ang ilang malahutayong mga paningkamot nagmugna og mga kondisyon alang sa pagtumaw sa usa ka lapad nga antipasistang alyansa nga naglangkub sa tanang demokratiko ug patriyotikong mga hut-ong, ingonman sa mga anti-Marcos nga nagharing pundok, nga maoy hinungdan sa pagkahimulag ug paghuyang sa tiranikong rehimen.

Ang ilang militanteng mga paningkamot mibuak sa kahadlok sa balaod militar ug mipadasig sa lapad nga masa sa mga mamumuo, mag-uuma, estudyante ug nagkalain-laing propesyunal. Gikan sa tunga-tunga sa dekada 1970, maisugong gipaasdang sa katawhang Pilipino ang ilang mga pangmasang pakigbisog sa porma sa mga welga sa pabrika, walk-out sa kampus ug mga demonstrasyon sa masa. Ang maong makabungog nga mga protesta gisalmutan napulo ka libong tawo nga labaw pang midaghan human pagpatay kang Ninoy Aquino niadtong 1983 ug mipungkay sa panahon sa 1985-1986 nga nagbunga sa pagpalagpot kang Marcos Sr ug sa iyang pamilya sa gahum.

Samtang ang pagpalagpot sa mga Marcos niadtong 1986 mitultol sa pormal nga pagpasig-uli sa mga demokratikong katungod (sumala sa Konstisyong 1987), wala hingpit nga nabungkag ang pasistang istruktura nga gitukod ni Marcos Sr aron suportahan ang iyang paghari ubos sa balaod militar. Ilabina sa kabanikanhan, padayong gipahamtang sa Armed Forces of the Philippines (AFP) ang armadong kusog niini sa lapad nga masang mag-uuma.

Ubos sa kontra-insurhensiya nga gipasiugdahan sa US, daghang mga lugar sa kabanikanhan ang gipailalum sa gahum sa militar. Sa milabayng pipila ka tuig ubos sa rehimeng Duterte, nakita ang nagkadakung gahum sa militar diin ang mga kanhing upisyal nga may yaweng katungdanan sa estado ubos sa gitawag nga National Task Force (NTF)-Elcac. Naglunsad ang mga pasista og walay puas nga gubat batok sa mga unyon ug uban pang ligal nga porma sa mga organisasyon ug asosasyon sa usa ka walay pulos nga pagsulay nga hikawan sa kapasidad ang katawhan sa pagpanalipud sa ilang mga katungod ug kaayuhan.

Bisan og daghang ebidensya sa grabeng pag-abuso sa tawhanong katungod ug dinagkung korapsyon, si Marcos Sr ug iyang mga alipures nagpabiling wala masilotan sa ilang mga krimen. Sa pagkatinuod, ang pulitikanhong rehabilitasyon sa pamilyang Marcos nahitabo dayon ubos sa sunud-sunod nga mga gubyernong nagtugot kanila sa paggamit sa ilang pondo nga mokabat og kapin $10 bilyon aron ibalik ang ilang kaugalingon sa gahum. Sa nangaging mga eleksyon, nakigkunsabo ang mga Marcos sa mga Duterte ug Arroyo aron ituboy ang anak ug sangay sa kanhing diktador, nga si Ferdinand Jr, isip presidente pinaagi sa pagpanglimbong sa automated counting ug pagmugna og imposibleng “31 million votes” aron limbungan ang resulta sa eleksyon.

Sa usa ka bahin, daw usa ka bangis nga komedya sa kasaysayan nga ang katawhang Pilipino magtimaan sa ika-50 nga anibersaryo sa deklarasyon sa balaod militar sa higayon nga ang anak ug pamilya sa diktador, nga gisalikway ug giabug pinaagi sa pag-alsa sa katawhan, nakabalik na karon gahum.

Sa pikas bahin, makaayo kini usab, tungod kay magsilbi kining usa ka okasyon alang sa katawhan sa paghinumdum sa mga kadaut sa diktaduryang US-Marcos ug pagkutlo og mga pagtulun-an ug inspirasyon gikan sa mga sakripisyo ug kalampusan sa ilang mga antipasistang pagsukol. Bililhon kini nga mga pagtulun-an samtang nagpadayon sila sa ilang pagbatok sa pasistang tiranya ug terorismo ug nag-atubang sa nag-uswag nga awtoritaryanismo ubos ni Marcos Jr ug sa nagharing pundok.

Ang Partido Komunista ng Pilipinas, nga nasubhan sa kapin lima ka dekada nga pakigbisog, nagpabilin sa posisyon nga manguna sa katawhang Pilipino sa ilang rebolusyonaryong pagsukol. Sa pagkakaron, mas kusgan ug mas maalamon kini kumpara sa panahong gipahamtang ni Marcos I ang iyang pasistang diktadurya.

Lapad ug lalum kining nakagamot sa mga mamumuo ug mag-uuma, sa mga mangingisda ug minoryang katawhan, sa peti-burgesya, sa mga walay trabaho ug sa mga empleyado ug gagmayng kita. Padayong nagkalapad ang Partido pinaagi sa bag-ong henerasyon sa mga rebolusyonaryo.

Padayong gipangulohan Ang Partido ang Bagong Hukbong Bayan nga may pipila ka libong Pulang manggugubat nga determinadong makiggubat sa tibuok kapupud-an aron depensahan ang katawhang Pilipino. Nabuntog na niini ang ubay-ubay nga dinagkong opensiba sa militar nga suportado sa US sa milabayng mga dekada ug siguradong makaangkon og dugang kusog sa umalabot nga mga tuig. Mas kusog kini kumpara panahon sa pasistang tiranya ni Marcos I. Anaa kini sa maayong posisyon aron mas ipalapad pa ang mga teritoryo niini, magtigum og armadong kusog ug maglunsad og mas dagkong mga hampak batok sa mga pasistang terorista.

Ang makanunayong krisis sa nagharing sistema padayong nagkalalum ug naghatag kadaut sa kinabuhi sa katawhang Pilipino. Ang pagbangon sa mga Marcos nagpakita sa grabeng kadunot sa semikolonyal ug semipyudal nga sistema diin ang mga langyawng monopolyo kapitalistang kumpanya ug ilang lokal nga mga kasosyo sa dagkung burgesya-kumprador, dagkung agalong yutaan ug burukrata kapitalista nangawkaw ug naghakop og dagkung bahandi samtang ang kadaghanan sa mga Pilipino labaw pang nag-ilaid sa kalisud.

Pobre ug dinaugdaug ang kinabag-an sa katawhan. Nag-antus sila sa pagsaka sa presyo, ubos nga suhulan ug sweldo, kaylap nga kawalay trabaho, kawalay yuta ug pagpangilog og yuta, taas nga buhis, import dumping (paghan-ok sa mga import) ug ismagling, pagburot sa langyawng utang ug uban pang sakit sa neoliberal nga palisiya. Sila usab ang nag-antus sa mas grabeng epekto sa pagpangawkaw sa kinaiyahan ug pag-usab sa klima, ingonman ang krisis nga resulta sa militaristang tubag sa pandemya.

Atubangan sa nagkagrabeng krisis sa nagharing sistema, determinado ang Partido ug tanang rebolusyonaryong pwersa nga pukawon, organisahon ug palihukon ang katawhang Pilipino sa ilang milyon-milyon. Sa atong pagtimaan sa ika-50 nga tuig sa deklarasyon sa balaod militar, nagsaad ang Partido nga padayong pangulohan ang lapad nga masa sa katawhan sa pag-asdang sa ilang rebolusyonaryong pakigbisog hangtud sa katapusan aron makab-ot ang ilang mga pangandoy alang sa nasudnong kagawasan ug tinuod nga demokrasya.

Dumdumon ang epikong pagsukol sa katawhan sa balaod militar