Makahililo nga industriya sa kemikal

,
Ang artikulo nga ini may salhin sa PilipinoEnglishBisaya

Yabi ang industriya sa kemikal kag mga produkto nga kemikal sa produksyon pang-agrikultura kag halos tanan nga subsektor sang pagmanupaktura. Ginakilala ini nga taludtod sa pungsodnon nga industriyalisasyon. Isa ini sa mga industriya nga nagakinahanglan sang mataas nga lebel sang teknolohiya kag may relatibong mataas nga dugang nga balor.

Sa Pilipinas, ini ang ikatatlo nga pinakadaku nga subsektor sa pagmanupaktura—masunod sa pagkaon kag elektroniks. Sang 2021, naglab-ot sa ₱390 bilyon ang dugang nga balor sang subsektor. Ginbug-os sini ang 11-12% pangkabilugan nga dugang nga balor sa sektor sang pagmanupaktura. Ang tingub nga balor sang baligyaanay sini (abereyds nga ₱7 bilyon kada tuig) nagabug-os sa 6.7% sang gross domestic product.

Ugaling, gamay kag bangian ang industriya nga kemikal sa pungsod. May mga yabi nga produkto, pareho sang abono kag bulong, nga indi bastante ang produksyon para masabat ang lokal nga kinahanglanon. Sa kaso sang abono, ginaimport sang Pilipinas ang 95% sang kinahanglanon sang mga mangunguma. Nagasalig gihapon ang lokal nga pagproseso sa petrokemika kag ibang basehan nga sangkap kag elemento nga kinahanglan iimport.

Sa pihak nga bahin, ginasiling nga bastante o indi gani sobra ang kapasidad sa pagmanupaktura sang produktong pangkonsumo pareho sang mga plastik nga kubyertos, pangputos (wrapper), suludlan, mga bag kag styrofoam. Ang mga plastik nga ini nga ginatawag nga single-use (isa lang nga gamit) kabahin sang labing nagadulot sang polusyon sa kalibutan, nagasamad sa mga ekosistema kag nagapatay sa madamo nga hayop sa dagat.

Sa nagligad, mayor nga eksporter sang glycerin ang Pilipinas, isa ka oleokemika nga halin sa niyog. Ginagamit ini sa paghimo sang habon kag ibang produkto nga panglimpyo. Halin 2016, relatibong mas manubo na ang pangkalibutanon nga demand para diri dulot sang pagbaskog sang palm oil bilang pangbaylo nga sangkap. Amat-amat na nga nalabawan ang Pilipinas sang eksport nga palm oil halin sa Malaysia kag Indonesia nga mas barato kag bugana.

Sang 2019, masobra 1,400 kumpanya ang nakarehistro sa industriyang kemikal kag 46,000 klase sang ginaproseso nga kemikal sa lokal nga imbentaryo. Halos katunga (43%) sa mga ini nagamanupaktura sang plastik nga nagabug-os sa 26% sa kabilugang produksyon sang kemikal sa pungsod. Lakip sa mga himo nga produkto sini ang plastik nga gamit-balay, tubo kag gamit sa mga negosyo. Ang iban pang produkto mga basehan nga kemikal pareho sang alkohol, industrial gas kag resin (22%); kag mga produktong himo sa goma pareho sang kariton kag tsinelas (7%). Ang mayorya (45%) nakategorya nga “iban pang produktong kemika” pareho sang mga pahumot, bulong, pintura, habon kag shampu, tinta, kosmetiks, abono, pestisidyo, lubricant (langis, grasa kag iban pa) kag pangpapilit.

Dominado ang industriya sang mga multinasyunal nga kumpanya pareho sang Dow Chemicals Pacific Ltd (US), Du Pont Far East Incorporated (France) kag Bayer (Germany) kag mga daku nga agrokemika nga kumpanyang Monsanto (ginabakal sang Bayer) kag Syngenta (China). Sa lokal, lakip sa may mga daku nga operasyon ang Petron kag JG Summit, Chemrez Technologies, Mabuhay Vinyl Corporation, Pacific Boysen Paint kag RiChemical Corporation. Makit-an sa Metro Manila, Bataan , Batangas, Cebu, Leyte, Negros kag Iligan ang mayor nila nga mga pabrika.

Makahililo nga lugar sa pagtrabaho

Direkta nga ginaempleyo sa industriya ang 93,000 mamumugon. (Naggamay halin 147,000 sang 2013.) Pareho sang madamo sa mga sektor sang industriya, lapnagon ang kontraktwalisasyon kag manubo nga panweldo sa subsektor. Dugang diri, bantog ang mga pabrika sini sa produksyon nga atrasado kag malala nga paglapas sa mga pagsulundan sa kaluwasan kag ikaayong lawas nga nagadulot sang pagbalatian kag pagkamatay sang mga mamumugon.

Isa sa pinakadaku nga trahedya sa pagtrabaho ang sunog sa Kentex Manufacturing Incorported, isa ka pabrika sang goma nga tsinelas, sang 2015. Napatay sa sunog ang 72 mamumugon, kadam-an kababainhan, kag ginatos ang wala pa makit-an. Luwas sa indi areglado nga pag-istak sang kemikal nga madali masunog, daw ginkulong sa hawla ang mga mamumugon gani indi sila makaguwa sang mag-igrab ang kalayo. Kadam-an sa ila mga kontraktwal nga wala sang benepisyo. Sang 2020, ginbasura sang korte sa salabton kriminal ang mga upisyal sang kumpanya kag tinawo sang Bureau of Fire Protection nga naghatag sang permit bisan indi pasado sa mga pagsulundan pangkaluwasan ang pabrika.

Isa pa nga kaso sang indi luwas nga lugar sang trabaho ang pabrika sang Pepmaco, isa ka kumpanya nga nagahimo sang habon kag shampu. Isa sa mga reklamo sang mga mamumugon diri ang pagpauyat kag pagproseso sa ila sang kemikal nga makasuluka kag nagakadunot ang panit sang wala sang proteksyon. Gamit sang kumpanya sa paghimo sang habon ang Zeolite, isa ka kemikal nga nagadulot sang kanser. Nagdugang ini sa isyu sang kontraktwalisasyon, pagpabarato sang sweldo kag pagpang-ipit sa mga myembro sang ila unyon.

Makahililo nga industriya sa kemikal